Aldus een variant op de kop boven een column van Elma Drayer in Trouw van 1 december 2011 naar aanleiding van de vele berichten in afgelopen tijd dat verzetslui geen lieverdjes zijn geweest. Drayer, niet bepaald een kenner van de oorlogsproblematiek overigens, schrijft:
'Vermoedelijk bevestigen ze [die berichten] de boodschap die wij in dit postmoderne tijdsgewricht het liefste willen horen: morele zuiverheid bestaat niet. Want zie, iedereen modderde tijdens de bezetting maar wat aan. Zelfs heldendom stelt achteraf bezien eigenlijk niks voor. En zelfs potentiële slachtoffers waren soms geen haar beter dan de daders. Iedereen een beetje goed, iedereen een beetje fout. Het bewijst ten overvloede hoe diep het door historicus Chris van der Heijden gemunte concept van het 'grijs verleden' is ingedaald. Daarmee zorgde hij tien jaar geleden nog voor enige ophef. Nu is het gemeengoed.'
Dank voor het compliment maar het is onzin. Om te beginnen heb ik nog nooit iemand ontmoet die beweert dat heel Nederland in de oorlog grijs was en zeker ik zeg dat niet. Vandaar ook dat een van de hoofdstukken van Grijs verleden over de foute kant gaat en een ander over het verzet. Geen van beide polen was grijs. Wat ik wel beweer is dat ook binnen die polen weer tal van schakeringen voorkwamen. Inderdaad, er waren verzetslui die helden waren, verzetslui als lieverdjes en opportunisten. Onder de andere kant kwamen dezelfde varianten voor. Dat beweer ik en dat is een mening die anno nu door velen gehuldigd wordt. Terecht want hij is de enige juiste. Ik geloof echter geen moment dat deze mening gemeengoed is en in ieder geval is dat niet zo aan de Amsterdamse grachten. Daar domineert een heel ander beeld.
